Gamen bij kinderen en jongeren

Een potje FIFA of een speedrun Fortnite, de meeste jongeren kennen de gaming wereld vanbinnen en vanbuiten, maar vaak blijft die wereld een raadsel voor de meeste ouders. We kunnen gamen haast niet wegdenken uit de vrijetijdsbesteding van kinderen en jongeren. Omdat het voor de meeste ouders onbekend terrein is, heeft men vaak de neiging gamen als problematisch af te schrijven. De meeste gamers hebben echter geen problemen wat betreft hun (online) gamegedrag. Velen doen aan experimenteel of recreatief gamen, dit wil zeggen dat zij af en toe voor het plezier eens gamen. Dit soort gamegedrag kan veel voordelen met zich meebrengen waardoor het een leuke vrijetijdsbesteding wordt. Zeker tijdens de corona lockdowns was dit voor hen een toffe, maar ook zinvolle bezigheid met enkele voordelen. Het is dus wel belangrijk dat we de positieve kanten van het gamen inzien en erkennen; dit is een belangrijke stap richting het begrijpen van het gamegedrag van onze kinderen en jongeren. Hoewel er heel wat voordelen zijn, kunnen we niet ontkennen dat bepaald gamegedrag problematisch kan worden. In onderstaand artikel bespreken we wanneer gamen problematisch wordt en delen we wat handige tips mee voor ouders en jongeren over bewust en veilig gamen.

Voordelen van gamen

Games kunnen de motorische, cognitieve en sociale vaardigheden verbeteren. Op cognitief vlak kunnen de aandacht en concentratie worden bevorderd door spelletjes die gebruik maken van veel ‘actie’ en visuele simulatie. Zulke games vereisen dat de speler zich dient te focussen op één taak en daarbij andere prikkels onderdrukt om de opdracht te vervullen. Vaak vereisen problemsolving games bepaalde inzichten en probleemoplossende vaardigheden van de speler, waardoor de speler wordt gestimuleerd om out of the box te denken. Daarnaast verbeteren games ook motorische skills zoals de reactietijd, hand-oog coördinatie en ruimtelijke oriëntatie.

Online games hebben ook een belangrijke sociale component. Veel spelletjes laten groupplay toe waarbij de speler deel uitmaakt van een team. Dit werkt voor velen stimulerend en is een makkelijke manier om contact te leggen met anderen. Vaak tref je in online games mensen van over de hele wereld aan, wat maakt dat jongeren leren communiceren in een andere taal. Deze online game community zorgt ook voor nieuwe vriendschappen en banden waardoor de sociale vaardigheden worden versterkt en waardoor er ook wordt geleerd om te gaan met samenwerken en conflicten tijdens het spel.
Gamen is een vrijetijdsbesteding wat maakt dat het ook een grote bron van stress ontlading is. Wanneer iemand met een stressvolle situatie zit of bepaalde moeilijkheden ervaart (school, werk, thuis, relatie, …) kan gamen dus een manier zijn om even te ontspannen en om te gaan met de stress.

Wanneer wordt gamen problematisch?

Wat maakt nu dat bepaald game gedrag al dan niet evolueert tot problematisch of niet functioneel? Want naast de voordelen van gamen kan het bij sommigen ook nadelen hebben.
Een risico van gamen is het verliezen van een goede balans tussen het gamen en andere activiteiten in het dagelijks leven. Dit noemen we problematisch gamegedrag. Gamegedrag wordt problematisch wanneer het een negatieve invloed heeft op alledaagse activiteiten en relaties. Denk bijvoorbeeld aan het werk of school. Problematisch gamegedrag kan zorgen voor verlaagde prestaties, te laat of te moe opdagen of school/werk verwaarlozen. Het verstoorde evenwicht tussen gamen en andere activiteiten/verplichtingen is vaak een belangrijke reden om aan de alarmbel te trekken.
Gamers die excessief en problematisch gamen kunnen ook fysieke klachten ervaren als gevolg van een sedentaire levensstijl. De zelfzorg en persoonlijke verzorging valt soms ook weg: minder bewegen, zeer laat slapen of slecht slapen, ongezonde maaltijden aan de computer, prikkelbaarheid, …
Daarbij is er door het excessief gamen minder tijd voor de sociale contacten ‘in het echte leven’ waardoor er problemen kunnen ontstaan in deze relaties. Soms kan gamen het vrijetijdsleven zo domineren dat de persoon niet meer deelneemt aan andere sociale activiteiten (samen eten met gezin, buitenspelen met vrienden, naar de scouts/chiro, …).

Een goede balans

Het is altijd van belang om de balans tussen gamen en de rest van je leven goed te bewaken. Kinderen en jongeren kunnen dit soms niet even goed reguleren, hierbij spelen de ouders een belangrijke rol. Ouders kunnen mee het gamegedrag balanceren op verschillende manieren.

Toon interesse in de hobby van jouw kind

Vaak weten ouders niet met welke games hun kinderen bezig zijn. Door interesse te tonen in de vrijetijdsbesteding van jouw kind, creëer je ook verbinding en toon je betrokkenheid. Vraag jouw kind wat ze aan het spelen zijn, hoe het spel in elkaar zit, met wie ze het spelen, welke regels het spelletjes allemaal heeft, vraag eens om een rondje mee te spelen, etc. Dit zorgt ervoor dat het kind zich gehoord voelt in zijn/haar interesses en kan ervoor zorgen dat ze spontaan zelf ook vertellen over de games die hen interesseren.

Monitor het gamegedrag

Kinderen en jongeren kunnen soms uren aan een stuk doorspelen zonder dat zij dit beseffen of spelen games die eigenlijk niet leeftijdsgeschikt zijn. Hier is het van belang dat u als ouder het gamegedrag kan monitoren: wat speelt mijn kind en hoe lang is hij/zij hiermee bezig? Handig hierbij is weten wat de spelletjes inhouden en voor wie ze bestemd zijn. Een nuttige en gebruiksvriendelijke website hiervoor is www.speelhetslim.be . De website maakt ouders wegwijs in de wereld van videogames.



Stel duidelijke regels

Zoals elke hobby dienen er ook bij gaming bepaalde regels te worden vastgesteld zodat de balans tussen hobby en verplichtingen behouden blijft. Kom met het kind tot een gezamenlijke overeenkomst over het gamen. Spreek duidelijk af hoeveel spelletjes (of hoeveel rondes) je kind mag spelen, op welke momenten, welke taken er prioritair zijn op het gamen (huiswerk bv.),… Wanneer jouw kind zich aan de gehouden afspraken houdt, kan je hem/haar af en toe belonen door hen bv. een extra moment te laten gamen of een nieuw spelletje. Als ouders blijft het belangrijk om het gedrag te begrenzen.

Ga in dialoog met jouw kind

Wanneer u het gevoel heeft dat het gamegedrag van uw kind wat uit de hand loopt, is het aangewezen om er op een rustige manier met uw kind over te praten. Probeer termen zoals ‘verslaving’ en verwijten als ‘jij bent verslaafd’ te vermijden. Vaak werkt dit averechts en kan ervoor zorgen dat uw kind zich niet gehoord voelt waardoor hij/zij ook niet meer in dialoog zal gaan daarover.

Handige sites:

Game(l)over tool | leuke site voor zowel de ouder als jongere om gamegedrag onder de loep te nemen.
Speelhetslim | een gids in de online game wereld.
Project rebootcamp | een kamp waar jongeren hun gamegedrag leren hanteren.

Psycholoog Gamegedrag Antwerpen Deurne
  • Schematherapie (05/12/2023): Wat is schematherapie en waarvoor kan het worden ingezet?
    Lees meer
  • Hartcoherentie (25/10/2023): Vanaf heden kan je ook terecht voor hartcoherentie training in praktijk IPO
    Lees meer
  • Post-Covid-19 (26/03/2023): Op verwijzing van de huisarts kan men een volledige terugbetaling krijgen voor een neuropsychologisch onderzoek bij last van cognitieve klachten. Ook heeft men recht op 10 psychologische sessies.
    Lees meer
  • Veren uit de hemel - Lydia De Win (10/10/2022): Met haar nieuw boek ‘Veren uit de hemel’ wilt ze licht schijnen op het verdriet dat gepaard gaat met hetverlies van een dierbaar huisdier.
    Lees meer
  • ACT: Acceptance en Commitment Therapy (29/08/2022) Wat is ACT en is het een effectieve therapievorm.
    Lees meer
  • Trajecten rond rouw en verlies (18/05/2022) meer informatie in dit artikel over rouw en verliescounseling.
    Lees meer
  • Seksuologie (27/01/2022) Wat is seksuologie en waarvoor kan je bij een seksuoloog terecht?
    Lees meer
  • Alexander Techniek (18/01/2022) Wat is de Alexander Techniek en waarvoor kan je het toepassen?
    Lees meer
  • Gamen bij kinderen en jongeren (18/01/2022) Wanneer wordt gamegedrag problematisch en hoe kan je als ouders een goede balans vinden voor het gamen bij je kinderen. Lees meer
  • Hoogsensitiviteit (HSP) (20/10/2021) Wat is hoogsensitief zijn en hoe kan ik weten of ik hoogsensitief ben. Lees meer
  • Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) (11/10/2021) Wat is EMDR en hoe werkt het. Lees meer
  • Tips voor meer zelfvertrouwen (29/09/2021) 7 tips om je zelfvertrouwen te versterken. Lees meer
  • Emotionally Focused Therapy (EFT) (27/09/2021) Lees hier meer over wat EFT is en waarom het zinvol kan zijn binnen relatietherapie. Lees meer
  • Gratis loopbaanbegeleiding in Antwerpen voor tijdelijk werklozen (04/05/2021) Stad Antwerpen maakt budget vrij voor gratis loopbaanbegeleiding voor tijdelijk werkzoekenden. Lees meer
  • 8 gratis psychologische sessies voor zelfstandigen (28/04/2021) Een zelfstandige (hoofdberoep, bijberoep) kan genieten van 8 volledig gratis sessies bij een erkend psycholoog die geregistreerd is voor dit project "Un pass dans l'impasse". Lees meer
  • Medisch schoonheidsspecialist bij IPO Antwerpen (27/04/2021) Nieuw - vanaf nu kan je terecht voor schoonheidsbehandelingen bij IPO Antwerpen, gericht op huidverbetering met wetenschappelijk onderbouwde producten van Medik8. Lees meer

Praktijk IPO: Locaties

IPO Deurne

Herentalsebaan 421A
2100 Antwerpen (Deurne)

IPO Willebroek

Nieuwstraat 22
2830 Willebroek 

IPO Antwerpen Centrum

Tabakvest 87
2000 Antwerpen