Classificatie van persoonlijkheidsstoornissen
Tegenwoordig is er veel ophef binnen het veld van de psychologie en
de psychiatrie over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen.
Velen vinden dat een persoonlijkheid te complex is om onder te verdelen
in de 10 categorieën, beschreven in de DSM-IV-TR. Een diagnose van een
persoonlijkheidsstoornis, kan leiden tot een stigma en wordt eerder als
destructief beschouwd.
Ondanks dit debat, is het zeker dat het leven voor personen die
worstelen met de beschreven karakteristieken van een
persoonlijkheidsstoornis, uitdagend, moeilijk en isolerend kan zijn.
Een persoonlijkheidsstoornis kan zich uiten op verschillende
manieren. Onderzoek heeft aangetoond dat er voornamelijk sprake is van
drie te onderscheiden categorieën of clusters.
De persoonlijkheidsstoornissen die vallen onder cluster A zijn
gekenmerkt door vreemd of excentriek gedrag. Hieronder vallen de
paranoïde persoonlijkheidsstoornis, de schizoïde
persoonlijkheidsstoornis of de schizotypische persoonlijkheidsstoornis.
Cluster B van de persoonlijkheidsstoornissen wordt eerder gekenmerkt
door theatraal, emotioneel of grillig gedrag. Hieronder vallen de
antisociale persoonlijkheidsstoornis, de borderline
persoonlijkheidsstoornis, de theatrale persoonlijkheidsstoornis en de
narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Cluster C wordt dan weer gekenmerkt door gespannen of angstig
gedrag. Hieronder vallen de ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, de
afhankelijke persoonlijkheidsstoornis of de obsessief-compulsieve
persoonlijkheidsstoornis.
Als we de kenmerken van persoonlijkheidsstoornissen onder de loep
nemen, zal ieder van ons zich al snel in één of meerdere kenmerken van
een persoonlijkheidsstoornis herkennen. Bij iemand met een
persoonlijkheidsstoornis, zijn deze kenmerken echter in het extreme
aanwezig, en staan ze op de voorgrond. Ze zijn zo prominent aanwezig,
dat ze de door de persoon zelf en door de omgeving als erg hinderend
ervaren worden.
Omdat mensen zo verschillend en uniek zijn, blijft het moeilijk om
iemand in één enkele categorie in te delen. Dat geldt niet alleen voor
persoonlijkheidsstoornissen, maar voor diagnostiek in het algemeen zorgt
dit voor enorme uitdagingen. Vaak zijn er verschillende aspecten of
kenmerken van meerdere stoornissen, waarin we onszelf herkennen.
In plaats van de focus te leggen op wat normaal is of wat afwijkend
is, proberen we binnen therapie te kijken naar wat je zelf als hinderend
ervaart, hoe je je voelt en wat je wil bereiken. Ook als je partner, je
ouder, je kind of iemand die je lief is worstelt met een
persoonlijkheidsstoornis, kan therapie erg helpend zijn.
